Spora yeni başlayacak çocukların yapması gerekenler!
Spordan evvel kardiyolojik muayenenin önemi
Son yıllarda halı alanlarda, spor tesislerinde kalp krizi geçirerek hayatını kaybedenlerin sayısındaki artış dikkat çekiyor. Bilhassa çocuklarda spora başlamadan evvel yapılması gerekenleri Liv Hospital Çocuk Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Meki Bilici anlattı.
Spor yaparken kalbimiz olağandan çok daha fazla çalışır. Bunu yapabilmesi için herşeyden evvel kalbimizin sağlam olması gerekir. Bilinen kalp hastalığı bulgularında kalp taraması yapılarak hastalara teşhis ve tedavi uygulanır. Fakat birtakım kalp sorunları sinsi seyredebiliyor. Kimileri da ihmal edildiği için üzücü durumlara neden olabilmektedir. Bu nedenle sporla ilgilenen herkesin yılda bir defa kardiyolojik açıdan muayene olmasında fayda vardır. Eforla ortaya çıkan göğüs ağrısı, nefes darlığı, çabuk yorulma, fazla terleme, istirahat esnasında çarpıntı, spor yaparken bayılma üzere şikayetleri olan insanların muayenelerini ve EKO çekmelerini katiyen öneriyoruz. Bununla birlikte seyrek olarak hiçbir şikayeti olmayan bir insan, sinsi bir kalp hastalığı nedeniyle birinci bulgusunu kalp durması olarak da gösterebilir.
Spor öncesi kalp denetiminde hangi testler yapılır?
Sporla ilgilenen herkesin detaylı bir kardiyolojik değerlendirmeden geçmesi kuraldır. Bu incelemelerin en kıymetlisi âlâ bir biçimde hastanın şikayetlerinin sorgulanması, tansiyon ölçümü, elektrokardiyografi ve ekoakardiyografik incelemedir. Kimi bireylerde efor testi, kan analizi ve ritim holter çekilmesi de gerekebilir. Spor yapmadan evvel yapılan incelemeler sayesinde hastadaki ritim problemeleri, damar darlıkları ve kalp kasındaki kalınlaşma dediğimiz hiçbir bulgu vermeyen kimi sıhhat problemlerinin teşhisi ve tedavileri mümkündür. Birtakım hastalar da ise efor ile ortaya çıkması ölümcül risk içeren durumlarda hastaya spor yapmamasını tavsiye etmemiz gerekebilmektedir. Bu hastalığı olan hastaların efor gerektiren yarışlara katılması bazen ölümcül riskler içermektedir. Bu nedenle spor karşılaşmalarından evvel kalp muayenelerinin yapılması kuraldır.
Efor öncesi saptanabilecek kalp hastalıklarının tedavi edilmesi ve spor yapmasına müsaade verilmesi mümkündür. Çok nadiren kimi ölümcül ritmilerde ise heyecanın riskli durumlara neden olma ihtimali nendeniyle spor yapmasını yasaklayarak hastanın hayatının kurtarılması mümkündür.
Spora başlamadan evvel hangi testler yapılmalı?
İlk olarak hastanın şikayetleri ve tıbbi geçmişi sorgulanır. Akabinde tansiyon ölçümü, elektrokardiyografi (EKG) ve ekokardiyografi (EKO) üzere temel incelemeler yapılır. Gerekli durumlarda efor testi, ritim holter ve kan analizleri üzere ek tetkiklere de başvurulabilir. Bu incelemeler sayesinde ritim bozuklukları, damar darlıkları ve kalp kası kalınlaşması üzere sinsi lakin önemli sonuçlara yol açabilecek durumlar teşhis edilebilir. Şayet yapılan değerlendirmelerde riskli bir durum tespit edilirse, uygun tedavi planlanır ve gerektiğinde kişinin spora iştiraki sonlandırılır.
Hangi durumlarda spora müsaade verilmez?
Efor sırasında ölümcül risk taşıyan aritmiler yahut kalp hastalığı tespit edilirse spor yapılması önerilmez. Lakin tedavi edilebilir durumlarda, uygun müdahaleler sonrasında spor yapmaya müsaade verilebilir. Ender durumlarda heyecanla tetiklenebilen ölümcül aritmiler görülebilir. Heyecanın neden olabileceği riskler göz önünde bulundurularak kişinin spor yapması yasaklanarak hayatı kurtarılabilir.
Kalp hastalıklarının çocuklarda görülme sıklığı ve risk faktörleri nelerdir?
Kalp hastalıklarının toplumda görülme sıklığı yaklaşık % 1 civarındadır. Şayet bireyin anne, baba yahut kardeşlerinde rastgele bir doğumsal kalp hastalığpı varsa bu risk 4-5 kat artış gösterebilmektedir.
Hangi yaş kümesindeki çocukların kalp denetiminden geçmesi gerekir?
Genellikle 7-8 yaşındna itibaren çocukaların efor gerektiren sporlara başlamaları mümkündür. Bu nedenle 7-8 yaşından itibaren müsabakalı sporlara katılan çocuklara yılda bir defa kalp denetimi yapılması gerekmektedir. Yılda biz defa yapılmasında ki maksat, yıl içinde geçirdiği ve kalbi etkileme riski olan boğaz enfeksiyonu, covid, MİS-C ve gribal enfeksiyonların kalpte rastgele bir soruna yol açıp açmadığını denetim etmektir.
Kalp denetimi yaptırmayan çocuklarda oluşabilecek riskler nelerdir?
Eğer hastada riskli bir doğumsal kalp hastalığı varsa, yahut kıymetli bir ritim sorunu varsa hastanın spor yaparken bayılması yahut ölme riski mevcuttur. Göğüse sert bir biçimde çarpan top, golf sopası yahut sert bir çarpışma nadiren ventriküler taşikardi yahut ventriküler fibrilasyon dediğimiz ölümcül aritmilere neden olabilir. Bu nedenle bu tip çarpışmalardan sonra en ufak bir kuşkuda hastanın 112 ile hemen kardiyoloji uzmanı bulunan bir merkeze transferi yapılmalıdır.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
